اگر از شما بپرسیم که منظور از اصل بهای تمام شده حسابداری چیست، چه پاسخی می‌دهید؟ آیا از اهمیت این موضوع در دنیای حسابداری خبر دارید؟ اصل بهای تمام‌شده در زمینه شفاف‌سازی جریان‌های مالی به شرکت‌ها کمک کرده و چالش‌‌های تعیین قیمت فروش، کنترل هزینه‌ها و مدیریت سود را حل و فصل می‌کند.

بنابراین سبب می‌شود تا اطلاعات مالی شرکت‌ها همواره دقیق، شفاف و قابل‌اعتماد باشد؛ پس می‌توان گفت که اصل بهای تمام‌شده مانند یک تیر و چند نشان برای شرکت‌‌ها است! حال که متوجه شدید چقدر این موضوع برای حسابداری شرکت‌ها ضروری است، باید با زیروبم آن آشنایی کافی داشته باشید. به این منظور از شما دعوت می‌کنیم تا در ادامه مطلب همراه ما باشید.

نرم افزار حسابداری ‌هانا ابزاری مطمئن، به‌روز و کاملاً تخصصی جهت پیشبرد اهداف مالی کسب‌وکار‌ها و اصناف مختلف است و می‌تواند در یک برنامه‌ریزی مالی صحیح و کارآمد جهت سوددهی و کنترل هزینه‌‌های کسب‌وکارتان به شما کمک کند و در این مسیر چالش‌برانگیز همراهتان باشد؛ تنها کافی است به ‌هانا سیستم اعتماد کنید!

ماژول‌ها پُلی برای ارتباط کاربران با نرم‌افزارهای حسابداری محسوب می‌شوند و ما ماژول‌های کاربردی را برای راحتی کار شما طراحی کرده‌ایم. ماژول وردپرس و دیگر ماژول‌ها به شما کمک می‌کنند تا به امکانات و قابلیت‌های موردنیاز خود دسترسی داشته باشید.

اصل بهای تمام شده حسابداری چیست؟

در پاسخ به این سوال که بهای تمام شده چیست، باید بگوییم که اصل بهای تمام‌شده که به اصل بهای تمام شده تاریخی در حسابداری نیز مشهور است، هزینه‌‌های واقعی انجام‌شده برای تحصیل دارایی‌‌ها (خرید یا به دست آوردن دارایی‌‌ها) را بیان می‌کند. بر اساس این اصل زمانی که شرکت چیزی را خریداری می‌کند، باید آن را به همان قیمتی که برای خریدش پرداخت کرده ثبت نماید.

درواقع این قیمت قابلیت تغییر ندارد؛ حتی اگر ارزش آن کالا بعد‌ها کمتر یا بیشتر شود! برای مثال، اگر یک شرکت یک ماشین را به قیمت ۱۰۰ میلیون تومان بخرد، همیشه در دفتر‌های حسابداری شرکت با همین قیمت ثبت می‌شود؛ حتی اگر ارزش آن ماشین بعداً به ۱۲۰ میلیون تومان افزایش یا به ۸۰ میلیون تومان کاهش پیدا کند.

بگذارید مثال دیگری برایتان بیاوریم. فرض کنید یک شرکت ساختمانی یک قطعه زمین را به مبلغ ۴ میلیارد تومان خریداری کرده است. این مبلغ تحت عنوان بهای تمام‌شده تاریخی آن زمین در دفاتر حسابداری شرکت ثبت می‌شود.

ماژول‌های حسابداری در بهبود عملکرد نرم‌افزار حسابداری شما بسیار مؤثر هستند. ما در هانا سیستم به شما کمک می‌کنیم تا با ماژول‌های مهم و کاربردی مثل ماژول دریافت و پرداخت، تراکنش‌های مالی خود را به بهترین شکل ممکن مدیریت کنید و امور مالی شفاف و دقیقی داشته باشید.

حال اگر طبق قیمت بازار، ارزش این زمین به ۶ میلیارد تومان افزایش پیدا کند، این افزایش قیمت در دفاتر این شرکت ذکر نمی‌شود و این رویکرد سبب حفظ ثبات و سادگی در فرایند‌های حسابداری می‌شود.

اصل بهای تمام شده حسابداری بیان می‌کند که در زمان عرضه کالا یا خدمات، باید قیمت آن تعیین شود. برای این کار باید مقدار هزینه تولید یا ارائه آن کالا یا خدمات را بدانید. این هزینه‌‌ها شامل مواد اولیه، دستمزد پرسنل، هزینه حمل‌ونقل و سایر هزینه‌‌های مربوطه می‌شوند.

همچنین به کمک این اصل، حسابهای مالی شرکت شفاف و معتبر خواهند بود؛ البته در کنار استفاده از این اصل مهم، باید از نرم افزار‌های حسابداری قدرتمند نیز استفاده کنید؛ زیرا این نرم افزار‌ها به مدیریت حرفه‌ای امور مالی و شفافیت بیشتر حساب‌ها کمک می‌کنند.

 خبر خوب این است که شما می‌توانید جهت استفاده هر چه بهتر از اصل بهای تمام شده حسابداری، از نرم افزار حرفه‌ای ‌هانا استفاده کنید و بدون هیچ دغدغه‌ای طبق این اصل، به اهداف مالی خود برسید، بهترین تصمیم‌گیری‌‌های مالی را داشته باشید و تک تک هزینه‌‌ها و امور مالی را به دقت مدیریت کنید.

با ماژول‌های حسابداری دیگر نگران قابلیت‌هایی که از نرم‌افزار خود نیاز دارید، نباشید! سیستم‌هایی نظیر ماژول مودیان را طراحی کرده‌ایم تا بتوانید امور مالی و حسابداری خود را این سیستم‌های کاربردی به راحتی و دقیق‌تر از همیشه مدیریت کنید.

انواع مختلف اصل بهای تمام شده حسابداری

حال که بررسی کردیم که حسابداری بهای تمام شده چیست، قصد داریم شما را با ۵ مورد از انواع بهای تمام شده در حسابداری آشنا کنیم که هریک گفتنی‌‌های بسیاری دارند.

1. تعیین هزینه‌‌ها بر اساس فعالیت

هزینه‌یابی طبق فعالیت (ABC) یکی از انواع روش‌های حسابداری بهای تمام‌شده است که هزینه‌‌ها را با توجه به فعالیت‌های مختلف تولید محصول یا ارائه خدمات محاسبه می‌کند. تعیین هزینه بر اساس فعالیت‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کند تا منبع هزینه‌‌ها را دقیق‌تر بشناسند و بهتر مدیریت کنند. همچنین به شناسایی و کاهش هزینه‌‌های اضافی و بهبود کارایی نیز کمک می‌کند.

توجه داشته باشید که برای محاسبه کلیه ورودی‌ها و خروجی‌های مالی، استفاده از نرم افزار حسابداری شرکتی ‌هانا با امکان پوشش همه جریان‌های مالی، می‌تواند به شما در محاسبه هزینه‌های تولید یا ارائه خدمات هر بخش به شکل جداگانه کمک چشمگیری کند؛ پس اصلاً این فرصت را از دست ندهید!

2. تعیین هزینه کار سفارشی

یکی از انواع مختلف اصل بهای تمام شده حسابداری روش تعیین هزینه سفارش کار است که در صنایعی استفاده می‌شود که محصولات را به شکل سفارشی تولید می‌کنند. در این روش هزینه مواد و نیروی کار برای هر سفارش به شکل جداگانه محاسبه می‌شود.

درواقع حسابداران بودجه را از ابتدای هر سفارش تخمین می‌زنند و با پیشرفت کار، هزینه واقعی را ثبت می‌کنند. این سیستم به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا هزینه دقیق تولید هر محصول را بدانند و قیمت‌گذاری مناسبی انجام دهند.

3. تعیین هزینه فرایند

این روش در مشاغلی که محصولات مشابه را به صورت مداوم تولید می‌کنند، همچون صنعت خودروسازی استفاده می‌شود. در این روش هزینه‌‌های هر مرحله از فرایند تولید همچون مواد اولیه و نیروی کار به صورت میانگین محاسبه و مدیریت می‌شوند. هدف از این نوع حسابداری بهای تمام شده، تولید محصولات با کیفیت بالا و هزینه‌‌های پایین است.

شرکت‌ها با پیگیری هزینه‌ها در طول زمان، نقاطی با بیشترین هزینه اضافی را شناسایی کرده و تغییرات لازم را جهت صرفه‌جویی و بهبود کارایی اعمال می‌کنند.

4. تعیین هزینه نهایی

حسابداری هزینه نهایی یکی دیگر از انواع اصل بهای تمام شده حسابداری است که به شرکت‌هایی با چند خط تولید، در شناخت سودآورترین خط تولید کمک می‌کند. با بررسی هزینه‌های مواد اولیه و نیروی کار، این شرکت‌ها می‌توانند محصولاتی با درآمد بیشتر را شناسایی کند. این روش محاسبه هزینه‌‌ها، به بهینه‌سازی تولید و افزایش سودآوری آن کسب‌وکار کمک بسیاری می‌کند.

5. تعیین هزینه بر اساس استاندارد ازپیش‌تعیین‌شده

روش هزینه‌یابی استاندارد به کسب‌وکار‌ها کمک می‌کند تا پروسه تولید خود را کارآمد نگه دارند. این شیوه با مقایسه هزینه‌های واقعی با استاندارد‌های ازپیش‌تعیین‌شده، به شرکت‌ها در کنترل هزینه‌‌ها کمک می‌کند.

همچنین هزینه‌یابی استاندارد به مدیران امکان شناسایی نقاطی که می‌توان هزینه‌‌ها را بدون کاهش کیفیت کم کرد را می‌دهد.

مزایای استفاده از اصل بهای تمام شده حسابداری

• ثبت هزینه‌‌های اولیه دارایی‌‌ها بسیار ساده است و شرکت‌ها را از به‌روزرسانی‌‌های مستمر بی‌نیاز می‌کند.
• چون طبق این اصل ارزش‌های اولیه ثبت می‌شوند، احتمال خطا‌های ناشی از تغییر مکرر اعداد و ارقام در قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند.
• اصل بهای تمام شده حسابداری به علت استفاده از هزینه‌‌های واقعی و قابل مشاهده، نتایج حسابداری معتبر و قابل اعتمادی را ارائه می‌دهد و سبب شفافیت حساب‌های مالی شرکت‌های بزرگ و کوچک می‌شود.
• به علت ثبت هزینه اولیه دارایی‌‌ها، دقت و صحت سوابق مالی شرکت حفظ می‌شود.
• از آنجایی که اصل بهای تمام شده حسابداری مبتنی بر مبالغ پرداخت شده است، کسانی که به اطلاعات مالی دسترسی دارند همچون مدیران، حسابرسان و تحلیلگران مالی، می‌توانند به راحتی گزارشات مالی را تحلیل و تفسیر کنند. این موضوع به تسهیل در تصمیم‌گیری‌های مالی شرکت کمک می‌کند.
• یکی از مزایای مهم این اصل این است که در آن نیازی به انجام ارزیابی‌های پیچیده جهت تعیین ارزش دارایی‌‌ها یا هزینه‌ها نیست. این موضوع سبب می‌شود که فرایند حسابداری شرکت‌ها ساده‌تر و سریع‌تر انجام شود.

حال که با مزایای اصل بهای تمام شده حسابداری آشنا شد‌ه‌اید، باید بدانید که نرم افزار حسابداری ‌هانا با ارائه راه‌حل‌های کارآمد و دقیق، به شما کمک می‌کند تا جریان‌های مالی شرکت خود را به دقیق‌ترین شکل ممکن آسان‌سازی و مدیریت کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و بهره‌مندی از خدمات برتر حسابداری، تنها کافی است با ‌هانا سیستم همراه شوید.

معایب اصل بهای تمام شده حسابداری

این اصل در کنار داشتن مزایای متعدد، چالش‌هایی را به همراه دارد که نباید از آن‌‌ها غافل شوید. چند مورد از چالش‌‌های استفاده از اصل بهای تمام شده حسابداری شامل موارد زیر هستند:

• استفاده از این اصل در حسابداری پیچیده بوده و نیازمند دانش تخصصی است.
• در شرایطی که قیمت‌ها در بازار تغییرات زیادی داشته باشند، اصل بهای تمام شده حسابداری نمی‌تواند به درستی این تغییرات را منعکس کند. درواقع بهای تمام‌شده همچنان همان مبلغ اولیه‌ای که ثبت شده است باقی می‌ماند و این امر ممکن است تصویر غیرواقعی از وضعیت مالی شرکت ایجاد کند.
• در صورت بروز حتی یک اشتباه کوچک در محاسبه، تمامی‌ آمار‌ها اشتباه می‌شوند و روی تصمیم مدیران مجموعه اثر منفی می‌گذارد.
• گاهی اقات مشتریان نمی‌توانند هزینه واقعی محصول یا خدمات را به طور صحیح درک کنند.
• استفاده از این اصل ممکن است برای تحلیل‌های مالی بلندمدت محدودیت‌هایی ایجاد کند. به‌ویژه زمانی که به تحلیل دقیق‌تری از ارزش واقعی دارایی‌‌ها نیاز باشد، امکان دارد اصل بهای تمام شده تاریخی نتواند نیاز‌های اطلاعاتی استفاده‌کنندگان را تأمین کند.
• اصل بهای تمام شده حسابداری نمی‌تواند تغییرات قیمت‌ها در بازار را نشان دهد. این موضوع ممکن است سبب شود که دارایی‌ها به شکل غیرواقعی در دفاتر حسابداری ثبت شوند و برای تحلیلگران مالی یا سرمایه‌گذاران گمراه‌کننده باشند.

با وجود موارد گفته‌شده به علت برتری مزایای اصل بهای تمام شده در حسابداری، همچنان مدیران باهوش و کارآمد از این اصل برای بهبود شفافیت و دقت امور مالی شرکت‌ها استفاده می‌کنند. پیشنهاد ویژه ما برای این مدیران، بهره‌گیری از خدمات ارزشمند نرم افزار حسابداری ‌هانا است تا بهتر و سریع‌تر به نتیجه ایده‌آل خود برسند.

نرم افزار ‌هانا؛ انتخاب برتر حرفه‌ای‌‌ها

حال که متوجه شدید که حسابداری بهای تمام شده چیست و چه اهمیتی برای شرکت‌‌ها دارد، احتمالاً به این نتیجه رسید‌ه‌اید که جهت شفاف‌سازی مسائل مالی و حسابداری کسب‌وکارتان به یک نرم افزار توانمند، کامل و حرفه‌ای نیاز دارید.

مجموعه تخصصی ‌هانا سیستم با در نظر گرفتن کلیه چالش‌‌ها و دغدغه‌‌هایی که شما عزیزان در زمینه مدیریت مالی سازمان خود با آن‌ها روبرو هستید، نرم افزار حسابداری ‌هانا را طبق جدیدترین علم روز دنیا در عرصه حسابداری طراحی و تولید کرد‌ه است.

این سیستم هرآنچه از یک نرم افزار حسابداری خوب و کارآمد از جمله پشتیبانی قوی و پاسخگویی سریع به مشتری، آموزش‌های جامع، امکان شخصی‌سازی، حفظ امنیت داده‌‌ها، ارائه نسخه دمو، داشتن امکانات کامل، به‌روزرسانی‌‌های منظم و… انتظار دارید را در اختیارتان قرار می‌دهد و ابزاری بی‌نظیر برای مدیریت بهتر کسب‌وکار شما خواهد بود.

با انتخاب ‌هانا سیستم می‌توانید از خدمات مشاوره تخصصی تیم ما بهره‌مند شوید و از تجربه و تخصص کارشناسان ما جهت تحقق اهداف مالی ارزشمند خود استفاده کنید.

کلام پایانی

اصل بهای تمام شده حسابداری یکی از اصول بنیادی در حسابداری است که تأکید دارد که رویداد‌های مالی به مبلغ بهای تمام‌شد‌ه‌ای که در زمان وقوع (تحصیل یا خرید) به آن‌ها اختصاص داده شده است ثبت و گزارش شوند. این اصل با هدف ایجاد سادگی و شفافیت در گزارش‌گری مالی به کار می‌رود و ما در این مطلب به هرآنچه لازم است در این باره بدانید پرداختیم.

سؤالات متداول

۱. آیا می‌توان از اصل بهای تمام شده حسابداری در اوراق بهادار استفاده کرد؟

خیر گاهی ارزش این سرمایه‌گذاری‌‌های مالی به شکل قابل‌توجهی دستخوش تغییر می‌شود و حسابدار باید این تغییر را منعکس کند.

۲. منظور از اصل بهای تمام شده ادواری چیست؟

در روش ادواری هزینه بهای تمام‌شده کالا‌ها تنها در پایان دوره مالی محاسبه می‌شود، نه به طور مداوم در طول دوره.

۳. در چه شرایطی می‌توان اصل بهای تمام شده حسابداری را نادیده گرفت؟

در صورتی که ارزش دارایی‌‌ها به طور قابل‌توجه و به شکل دائمی‌ کاهش پیدا کند، گاهی مدیران این اصل را نادیده می‌گیرند.