مالیات نقل و انتقال املاک: نحوه پرداخت در سال ۱۴۰۴ + معافیت

اگر قصد دارید ملکی را بخرید یا بفروشید، قطعاً مالیات نقل و انتقال املاک یکی از دغدغه‌‌های اصلی شما بوده و حسابی ذهن شما را به خود مشغول کرده است. محاسبه دقیق این مالیات که درصدی از ارزش معاملاتی ملک است، به شما کمک می‌کند تا هزینه‌های معاملاتی را کنترل کنید، از مشکلات قانونی دور بمانید و برنامه‌ریزی مالی صحیحی داشته باشید و چه چیزی بهتر از این!

توصیه ما به شما این است که قبل از هر معامله‌ای اطلاعات مالیاتی خود را کامل کنید و دست پر دست به معامله بزنید تا تاس شما جفت شش بیاید! به این منظور تنها کافی است تا پایان این مطلب همراه ما باشید تا سری به دنیای مالیات بزنیم و درمورد مالیات خرید و فروش املاک اطلاعات خوبی کسب کنیم.

اگر فکر می‌کنید برای مدیریت امور مالیاتی خود نیاز به ابزاری دقیق و سریع دارید تا کار‌هایتان زودتر از قبل پیش بروند و دغدغه‌‌هایتان به صفر برسند، قطعاً نرم افزار حسابداری ‌هانا برترین انتخابی است که می‌توانید داشته باشید.

کارشناسان ‌هانا سیستم جهت مدیریت مالیات و گذر از چالش‌های این مسیر همواره همراهتان هستند و با این وجود مالیات به فرصتی برای تقویت مهارت‌‌های مدیریتی و بهینه‌سازی امور مالی شما تبدیل خواهد شد.

 

با هر نرم افزار حسابداری پرکاربرد می‌توانید به کسب و کار خود و تراکنش‌های مالی که دارید، نظم بدهید؛ همچنین از مزایای استفاده از ماژول‌های کاربردی ما بهره ببرید.

 

مالیات نقل و انتقال املاک چیست؟

مالیات نقل و انتقال مربوط به ملک یکی از انواع مالیات است که در دسته معافیت مالیاتی طبقه‌بندی نمی‌شود (البته استثنائاتی وجود دارد) و در زمان خرید و فروش ملک باید پرداخت شود. بر اساس قانون، مالکان عین (ملک موردمعامله) یا صاحبان حق، ملزم به پرداخت مالیات نقل و انتقال املاک هستند.

در ایران این مالیات درصد مشخصی از ارزش معاملاتی ملک است که توسط کمیسیون تقویم املاک تعیین می‌شود و امکان دارد با قیمت واقعی فروش ملک متفاوت باشد. برای مثال ممکن است قیمت واقعی فروش ملک بالاتر از ارزش معاملاتی آن باشد که در این صورت شما باید مالیات را بر اساس قیمت کمیسیون پرداخت کنید، نه قیمت واقعی.

تفاوت بین قیمت واقعی و ارزش معاملاتی ملک می‌تواند تأثیر بسیاری بر هزینه‌‌های مالیاتی شما داشته باشد؛ زیرا اگر ارزش معاملاتی پایین‌تر از قیمت واقعی باشد، مالیات پرداختی شما نیز کمتر خواهد بود؛ اما باید دقت داشته باشید که تلاش برای اعلام قیمت غیرواقعی امکان دارد شما را در معرض دردسر‌های قانونی متعددی قرار دهد.

فراموش نکنید که مالیات خرید و فروش ملک را باید پیش از انتقال سند بپردازید و در صورت عدم پرداخت، امکان ثبت انتقال سند جود ندارد.

با نرم افزارهای یکپارچه مالی که هانا سیستم طراحی و تولید می‌کند، مدیریت امور مالی شما با توجه به نیازی که دارید، آسان می‌شود.

 

نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال ملک

در این باره باید بدانید که میزان مالیات ملک تجاری و مسکونی با هم تفاوت دارند. به همین علت در ادامه به بررسی نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال املاک تجاری و مسکونی می‌پردازیم.

مالیات نقل و انتقال ملک تجاری

اگر فردی قصد داشته باشد که سرقفلی مغازه یا مالکیت ملک تجاری خود را در مقابل دریافت وجه نقد به فرد دیگری واگذار کند، موظف است که ۲ درصد از مبلغ دریافتی را به‌عنوان مالیات به دولت بپردازد. به این ترتیب در ازای فروش یک سرقفلی به ارزش 10 میلیارد، لازم است که فرد حدود 200 میلیون تومان مالیات پرداخت کند.

مالیات نقل و انتقال ملک مسکونی

اگر شخصی بخواهد ملک مسکونی خود را بفروشد و در ازای آن وجه نقد دریافت کند، باید ۵ درصد از مبلغ ارزش معاملاتی ملک را تحت عنوان مالیات نقل و انتقال املاک به دولت پرداخت کند.

برای مثال اگر شخصی بخواهد یک واحد آپارتمان خود که ارزش معاملاتی آن یک میلیارد تومان است را به مبلغ ۷۰۰ میلیون تومان در طی سند رسمی‌ به شهرداری شرکت یا موسسه دولتی واگذار کند، مالیات نقل و انتقال آپارتمان موردنظر بر اساس فرمول محاسبه مالیات نقل و انتقال املاک مسکونی به صورت زیر خواهد بود:

۳۵ میلیون تومان = ۵ درصد × ۷۰۰ میلیون تومان

چه کسانی باید مالیات نقل و انتقال املاک را پرداخت کنند؟

یکی از رایج‌ترین موضوعات در بحث استعلام مالیات نقل و انتقال ملک این است که پرداخت این مالیات برای چه کسانی الزامی‌ است؟ مالیات نقل و انتقال یک ملک هزینه‌ای قانونی است که باید توسط طرفین معامله (خریدار و فروشنده) پرداخت شود؛ اما با این حال، در برخی موارد امکان دارد که شرایط خاصی برای پرداخت این مالیات وجود داشته باشد.

چگونه مالیات کمتری بدهیم؟ با راهکارهای ارائه شده در این مقاله می‌توانید با روش‌های اصولی کاهش مالیات آشنا شوید.

فروشنده ملک

در اغلب موارد فروشنده ملک مسئول پرداخت مالیات نقل و انتقال املاک است. لازم است که فروشنده مالیات را بر اساس ارزش معاملاتی ملک پرداخت کند تا انتقال سند امکان‌پذیر باشد.

خریدار ملک

در برخی شرایط خریدار نیز مسئولیت پرداخت قسمتی از مالیات نقل و انتقال را بر عهده دارد. معمولاً این شرایط طبق توافق میان طرفین یا قوانین خاص مربوط به معاملات ملک تعیین می‌‌شود. به طور کلی در اغلب اوقات پرداخت این مالیات بر عهده فروشنده است؛ اما در برخی موارد به‌ویژه در معاملات تجاری، امکان دارد که خریدار بخشی از مالیات را بپردازد.

خانواده و وراث

اگر ملکی از طریق ارث به وراث یک شخص منتقل شود، این افراد نیز باید مالیات نقل و انتقال را بپردازند تا سند به نام آن‌ها ثبت شود. در این نوع انتقال، معافیت‌‌های خاصی وجود دارند که بنا به شرایط، ممکن است مالیات پرداختی را کاهش دهند.

شرکت‌‌ها و مؤسسات

چنانچه معامله ملک توسط یک موسسه یا شرکت انجام شود، مسئولیت پرداخت مالیات بر عهده آن سازمان خواهد بود. این مالیات مشابه با موارد افراد حقیقی تعیین می‌‌شود؛ اما ممکن است در برخی شرایط برای شرکت‌‌ها و موسسات تخفیفات و معافیت‌‌هایی در نظر گرفته شود.

بنابراین، می‌توانیم نتیجه بگیریم که به صورت کلی فروشنده یا خریدار ملک باید مالیات نقل و انتقال املاک را پرداخت کنند؛ اما بر اساس نوع معامله و توافقات خاص، امکان دارد این مسئولیت تغییر کند. آگاهی از این نکات می‌‌تواند به شما کمک می‌‌کند تا بدون مشکلات مالیاتی معاملات خود را انجام دهید.

نحوه پرداخت مالیات نقل و انتقال املاک

پرداخت مالیات نقل و انتقال در سال ۱۴۰۴ فرایند مشخصی دارد که خریداران و فروشندگان باید آن را با دقت کامل دنبال کنند. آشنایی کامل با نحوه پرداخت مالیات خرید و فروش املاک جهت انجام صحیح این فرایند و جلوگیری از مشکلات قانونی بسیار مهم و ضروری است.

مرحله اول؛ تعیین ارزش معاملاتی ملک

اولین قدم برای پرداخت مالیات نقل و انتقال املاک، شامل ارزیابی ارزش معاملاتی ملک توسط کمیسیون تقویم املاک است. این کمیسیون به طور معمول در سازمان ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی‌ مستقر است و ارزش ملک را طبق معیار‌های مختلف مشخص می‌‌کند.

مرحله دوم؛ محاسبه مالیات

بعد از تعیین ارزش معاملاتی ملک، مالیات نقل و انتقال برای املاک مسکونی به میزان ۵ درصد و برای املاک تجاری به صورت ۲ درصد از ارزش معاملاتی محاسبه می‌‌شود. این مبلغ باید پرداخت شود تا مراحل ثبت معامله به طور صحیح انجام شوند.

مرحله سوم؛ پرداخت مالیات در سازمان امور مالیاتی

پرداخت مالیات نقل و انتقال املاک در سازمان امور مالیاتی یا دفاتر اسناد رسمی‌ انجام می‌شود. معمولاً این پروسه به شکل الکترونیکی یا به صورت پرداخت آنلاین صورت می‌گیرد. برای این کار باید به سامانه‌‌های مالیاتی مربوطه وارد شوید و بعد از انجام پرداخت، رسید پرداختی خود را دریافت کنید.

مرحله چهارم؛ ثبت انتقال سند ملک

درنهایت پس از پرداخت مالیات، این امکان فراهم است تا مراحل انتقال سند ملک موردنظر انجام شده و مالک جدید در سیستم ثبت اسناد ثبت شود. با طی کردن این مراحل، می‌‌توانید به‌راحتی و در کم‌ترین زمان مالیات نقل و انتقال املاک را پرداخت کرده و از مشکلات احتمالی در مراحل بعدی جلوگیری کنید.

از آنجایی که دانش حسابداری و امکانات موجود در نرم افزار‌های حسابداری امروزی می‌توانند به کاهش دغدغه‌‌های افراد در زمینه مسائل مالی به‌خصوص مالیات کمک چشمگیری کنند؛ شما عزیزان می‌توانید با انتخاب نرم افزار حسابداری ‌هانا، علاوه بر داشتن یک نرم افزار قدرتمند و کارآمد، از خدمات مشاوره تخصصی مجموعه ‌هانا سیستم جهت تصمیم‌گیری‌های مالی خود بهره‌مند شوید.

معافیت مالیات نقل و انتقال املاک

در مبحث مالیات نقل و انتقال معافیت‌‌هایی وجود دارند که برخی از مهم‌ترین آن‌‌ها شامل موارد زیر هستند:

• املاکی که در اجرای ماده ۳۴ قانون ثبت مصوب مرداد ماه سال ۱۳۲۰ و اصلاحات بعدی آن تحت مالکیت دولت درآمد‌ه‌اند، از پرداخت مالیات نقل و انتقال معاف هستند.
• زمین‌‌هایی که بر اساس سند عادی یا مبایعه‌نامه به فروش رسیده باشند و مالک در آن ساختمان ساخته باشد، در زمان فروش و تنظیم سند (به شرط تأیید مراجع دولتی و قضایی یا شهرداری) ارزش آن ساختمان در تعیین مالیات لحاظ نمی‌‌شود.
• اگر بعد از پرداخت مالیات از طرف مؤدی معامله صورت نگیرد، اداره مالیات موظف است با درخواست مؤدی و تأیید دفتر اسناد رسمی‌ موردنظر، مبنی بر عدم ثبت معامله در مدت ۱۵ روز از تاریخ اعلام دفتر اسناد رسمی،‌ مالیات دریافت‌شده را مسترد کند.
• املاکی که در فهرست آثار ملی ایران باشند، اگر به سازمان میراث فرهنگی منتقل شوند، از مالیات نقل و انتقال املاک معاف هستند. اگر در دست اشخاص بمانند، از ۵۰ درصد مالیات بر درآمد املاک معاف خواهند بود.
• در مورد املاکی که بر اساس عرف در تصرف شخصی هستند و سند مالکیت وجود ندارد (املاک دستدارمی‌)، متصرف همچون مالک است و در زمان انتقال مشمول مالیات نقل و انتقال خواهد بود.
• در رابطه با املاک اوقافی، مستأجر صرفاً نسبت به عرصه (مساحت کل زمینی که ساختمان در آن قرار گرفته است) مشمول پرداخت مالیات نقل و انتقال می‌‌شود.

محاسبات مالیاتی خود را به ‌هانا بسپارید!

اگر مالیات یکی از چالش‌‌ها و دغدغه‌‌های اصلی شما است و به دنبال ابزاری قدرتمند، کارآمد و حرفه‌ای جهت ارتباط با سامانه مودیان مالیاتی هستید، مجموعه تخصصی ‌هانا سیستم راه‌حل جذابی برایتان دارد!

نرم افزار حسابداری ‌هانا با دسترسی به سامانه مودیان به شما کمک می‌کند تا کلیه محاسبات مالیاتی خود را به راحت‌ترین و سریع‌ترین شکل ممکن انجام دهید و امور مالیاتی خود را هوشمندانه و بی‌نقص مدیریت کنید. با وجود این نرم افزار، دیگر نیازی نیست نگرانی درمورد محاسبه دقیق مالیات، ارسال صورت‌حساب‌‌ها و مشکلات مربوط به پرداخت‌ها را داشته باشید.

نرم افزار ‌هانا کلکسیونی از تمام آن چیزی است که اصناف و کسب‌وکار‌های مختلف جهت مدیریت هرچه بهتر مسائل مالی و دستیابی به سود و پیشرفت روزافزون نیاز دارند. قیمت مناسب، امنیت بالا، خدمات پشتیبانی، آموزش‌های جامع، امکانات کامل، امکان شخصی‌سازی و افزودن ماژول، راحتی کاربری و… تنها بخشی از مزایای این نرم افزار هستند.

اگر فکر می‌کنید جهت انتخاب نرم افزار ‌هانا به اطلاعات بیشتری نیاز دارید، کارشناسان هانا سیستم آماده هستند تا راهنمایی‌‌های لازم را در اختیارتان قرار دهند.

سخن پایانی

پرداخت مالیات نقل و انتقال یکی از مراحل ضروری در معاملات املاک است که باید با دقت و آگاهی کافی انجام شود. از تعیین ارزش معاملاتی ملک گرفته تا پرداخت مالیات و ثبت سند، هر قدم نیاز به توجه دارد تا از مشکلات قانونی و مالی جلوگیری شود. ما در این مطلب به ارائه راهنمای کاملی در رابطه با مالیات نقل و انتقال املاک پرداختیم.

سؤالات متداول

۱. مالیات نقل و انتقال املاک تجاری چقدر است؟

مالیات نقل و انتقال ملک تجاری ۲ درصد از کل مبلغ معامله است.

۲. پرداخت مالیات نقل و انتقال یک ملک بر عهده چه کسانی است؟

فروشنده ملک، خریدار ملک، موسسات و شرکت‌ها و خانواده و وراث

۳. آیا می‌توان از مالیات نقل و انتقال ملک معاف شد؟

بله در برخی شرایط معافیت‌هایی در این زمینه وجود دارند.